Yabancıdan Yabancıya Araba Satışı Nedir? Şartlar Nelerdir?

Türkiye’de yabancı uyruklu kişiler arasında gerçekleştirilen araç satışları özel bir hukuki statüye tabidir. Bir yabancı kişinin Türkiye’de bulunan bir başka yabancı kişiye aracı satmasına “yabancıdan yabancıya araba satışı” denir. Bu tür satışlarda genellikle gümrük vergisi, özel tüketim vergisi (ÖTV) ve katma değer vergisi (KDV) muafiyeti uygulanır, yani alıcı bu vergileri ödemez.

Örneğin Berkay Diplomatic Car Sale hizmetlerine göre diplomatik misyon mensupları, yabancı çalışanlar, öğrenciler ve emekliler gibi yabancılar, statülerine göre vergi ödemeden araç alım-satımı yapabilir Bu sayede yabancıdan yabancıya araba satışı, vergi avantajı sayesinde alıcı ve satıcı için cazip bir alternatif haline gelmektedir.

Yabancıdan yabancıya araba nedir?

“Yabancıdan yabancıya araba” satışı, her iki tarafın da yabancı uyruklu olduğu ikinci el araç alım-satımı demektir. Bu satışlar, Türk mevzuatında ÖTV ve KDV muafiyetli satışlar kategorisine girer. Yani, araç Türkiye’ye vergisiz olarak getirilmiş veya alınmışsa, satış sırasında alıcı bu vergileri ödemez. Örneğin 5086 sayılı “Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı” Kanunu gereğince, yabancıdan yabancıya yapılan ikinci el araç satışında alıcının vergi yükümlülüğü ortadan kaldırılmıştır. Yani alıcı, satılan araç için ÖTV veya KDV ödemeyecektir. Bu düzenleme sayesinde alıcı hiçbir vergi ödemez.

Bu sistem, özellikle Türkiye’de uzun süreli kalan yabancılar için büyük avantaj sağlar. Vergisiz araç alımı, Türkiye’deki yüksek ÖTV oranlarına kıyasla araç maliyetinde ciddi tasarruf anlamına gelir. Dolayısıyla “yabancıdan yabancıya araba” satışı, vergi muafiyeti sayesinde hem alıcı hem de satıcı açısından ekonomik bir fırsat sunar. Ayrıca satış işlemi noter veya konsoloslukta resmi prosedürlerle yürütüldüğü için sürecin güvenliği sağlanmış olur.

Türkiye’de yabancıdan yabancıya araba satışı neden ve nasıl yapılır?

Türkiye’de araç alım-satımında ödenecek ÖTV ve KDV yüksek olduğundan yabancılar bu vergilerden muaf kalmak ister. Vergisiz araç alma imkânı, aynı model bir aracı normal vergili fiyatından çok daha ucuza satın alma şansı sunar. Örneğin bir danışmanlık kuruluşunun hesaplamasına göre, sıfır bir aracı mavi plaka ile vergisiz almak ve teminatı geri almak, vergili aracın satış bedeliyle karşılaştırıldığında on milyonlarca TL tutarında tasarruf sağlayabilir. Uzun süre Türkiye’de kalan yabancılar için bu yöntem, günlük araç kiralamak veya sürekli taksi kullanmak yerine daha avantajlı bir seçenektir.

Yabancıdan yabancıya satış süreci genel olarak şu adımları içerir:

• Gerekli Belgeler: Alıcı ve satıcı, pasaport/kimlik, geçerli ikamet veya çalışma izni, aracın ruhsatı ve tescil belgesi ile vergi makbuzları gibi belgeleri hazırlar. Noter onaylı satış sözleşmesi veya özel “Yabancıdan Yabancıya Araç Satış Belgesi” düzenlenmelidir.
• Noter/Konsolosluk İşlemi: Türkiye’de kayıtlı aracın satışı genellikle bir noterde veya satıcının ülkesinin Ankara/İstanbul’daki konsolosluğunda gerçekleşir. Noter, tarafların belgelerini inceleyip satış sözleşmesini düzenler ve işlemi tescil eder.
• Ödeme ve Devir: Alıcı satış bedelini öder, noter aracılığıyla aracın ruhsatı ve tescili alıcı adına devredilir. 5086 sayılı Kanun gereğince bu satış harç ve damga vergisi ödenmeksizin yapılır.
• Mavi Plaka Kaydı: Araca Misafir Araç (MA/MZ) plakası alınır. Alınan Mavi plakaya karşılık banka teminatı yatırılır. Araç Türkiye’den çıkarıldığında veya kaydı kapatıldığında bu teminat geri ödenir.

Bu adımlar, noter veya gümrük müşavirlerinin yönlendirmesiyle gerçekleştirilirse sürecin sorunsuz tamamlanmasını sağlar. Her iki tarafın belgeleri eksiksiz hazırlaması ve prosedürlere uygun hareket etmesi, işlemlerin hızlı ve güvenli yürütülmesi için önemlidir.

Yabancıdan yabancıya araba satışı şartları ve yasal zemini

Türkiye’de yabancıdan yabancıya araba satışı, kanuni düzenlemelere göre gerçekleşir. 5086 sayılı Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı Hakkında Kanun’un 3. maddesi bu satışları özel kılar. Kanunda, tescilli bir aracın yabancı kişilere satış ve devrinin noterlerce yapılacağı ve bu satışların harç ile damga vergisinden istisna tutulacağı belirtilmiştir. Yani aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu yoksa, devir işlemi noter önünde gerçekleşir ve noter masraflarından muaf olunur.

Ayrıca uluslararası anlaşmalar ve Türk mevzuatı gereği, diplomatik statüdeki kişiler dışında kalanlar için de yabancıdan yabancıya ikinci el satışlarda alıcının ÖTV/KDV yükümlülüğü kaldırılmıştır. Böylece satışta alıcı hiçbir vergi ödemez. Özetle yasal durum şöyle özetlenebilir:

• Noter İşlemi: Yabancıya satış noter aracılığıyla tescil edilir.
• Vergi Muafiyeti: 5086 sayılı Kanun gereğince harç/damga vergisi alınmaz; ayrıca alıcının ÖTV/KDV ödeme yükümlülüğü yoktur.
• Misafir Araç Kaydı: Aracın Misafir Araç (Mavi) plaka ile kaydedilmesi zorunludur. Bu araçlar için her Ocak ve Temmuz dönemlerinde taşıt pulu ödenir.
• Şartlar: Satıcının yabancı olması, alıcının belirli bir statüye (çalışma/ikamet izni gibi) sahip olması, aracın Türkiye’de kayıtlı olması gibi ön şartlar aranır.

Bu yasal düzenlemelere uygun adımlar takip edilerek, yabancıdan yabancıya satış işlemi tamamlanır. İşlemler noter tarafından aynı gün trafik tescil müdürlüğüne bildirilir.

Kimler bu işlemi gerçekleştirebilir? Gerekli belgeler

Yabancıdan yabancıya araba satışı, belirli statüdeki yabancılara tanınmıştır. Özetle yararlanabilecek kişiler şunlardır:

• Diplomat ve Konsolosluk Mensupları: Türkiye’de görev yapan büyükelçilik veya konsolosluk personeli ile idari teknik personel (diplomatik plaka – CD/CC/CT veya misafir plaka – MA/MZ).
• Uluslararası Görevli Yabancılar: NATO mensupları, yabancı basın kuruluşlarının Türkiye’de çalışanları, Federasyonlara bağlı yabancı sporcular, AB uzmanları vb.
• Çalışma/Öğrenim İzni Olan Yabancılar: Çalışma izni almış yabancılar, yüksek öğrenim öğrencileri, YÖK onaylı yabancı öğretim elemanları, Mavi/Pembe Kart sahipleri ve Türkiye’de yerleşmiş yabancı emekliler.
• Yurt Dışında İkamet Edenler: Türkiye’de geçici süreli bulunan, asıl ikameti yurt dışında olan yabancılar.

Bu kişilerin dışında kalanlar bu haktan yararlanamaz. Örneğin; sadece oturma izni olan (çalışma izni olmayan) yabancılar, yurt dışından emekliliği olmayan kişiler ve Türk vatandaşları veya çifte vatandaşlar yabancı statüsünde sayılmadığından bu düzenlemeden faydalanamazlar.

Gerekli Belgeler: Satıcı ve alıcının ibraz etmesi gereken temel belgeler aşağıdaki gibidir:

• Pasaport veya kimlik belgesi (her iki taraf için)
• Türkiye ikamet izni veya çalışma izni belgesi
• Aracın ruhsatı ve trafik tescil belgesi
• Motorlu Taşıtlar Vergisi borcu olmadığına dair belge
• Noter satış sözleşmesi (veya yabancıdan yabancıya satış belgesi)
• Araç sigortası ve önceki satış faturası gibi diğer araç evrakları
• Araçla ilgili vergi makbuzları (MTV, trafik sigortası vb.)

Tüm bu belgeler hazırlandıktan sonra, taraflar notere veya ilgili konsolosluğa başvurur. Noter, belgeleri kontrol edip satış sözleşmesini onaylar, devir işlemini kayda geçirir ve aracın yeni sahibini tescil eder. Belgelerin eksiksiz olması, işlemin sorunsuz tamamlanması için önemlidir.

Avantajlar ve dikkat edilmesi gereken noktalar

Yabancıdan yabancıya araç satışının en büyük avantajı vergi muafiyetidir. ÖTV ve KDV ödenmediği için araç bedeli çok daha ucuz olur. Ayrıca, araca yatırılan banka teminatı işlem sonunda iade edildiğinde, toplam maliyet büyük oranda düşer. Uygulamalı örneklerde bu yöntemle araç almanın, vergili araca göre on milyonlarca TL daha kârlı olduğu görülmüştür.

Diğer avantajlar: uzun süreli araç ihtiyacı olanlar için kiralama veya taksi kullanımına kıyasla maliyet avantajı; yabancılara özel trafik kolaylıkları ve vergisiz eşya beyanı gibi kolaylıklar.

Dikkat edilmesi gerekenler:

• Yasal Uyum: Satış işlemi noter veya konsoloslukta mutlaka resmi prosedürle yapılmalı, kanunlara uygun belge düzenlenmeli.
• Taşıt Pulu: Misafir araç (mavi plaka) sahipleri, her yıl Ocak ve Temmuz’da taşıt pulu (araç vergisi) ödemelidir
• Noter/Konsolosluk İşlemleri: İşlem noter kanalıyla yapılır; gerekirse alım-satım konsoloslukta tamamlanabilir. Randevu ve tercüman gereklilikleri unutulmamalı.
• Ekspertiz ve Danışmanlık: Aracın ekspertiz raporu alınarak geçmişi kontrol edilmeli; noter işlemleri sırasında gerektiğinde tercüman veya danışmanlık hizmetinden yararlanılmalıdır.

Avantajları göz önüne alındığında, yabancıdan yabancıya araba satışı Türkiye’de yaşayan veya geçici olarak bulunan yabancılar için önemli bir kolaylık sağlar. Ancak işlem karmaşıklığı nedeniyle her aşamanın dikkatle yapılması ve gerektiğinde uzman desteği alınması önerilir.

Sonuç

Yabancıdan yabancıya araba satışı, Türkiye’de belirli statüdeki yabancılara sağlanan vergisiz bir araç alım-satım imkânıdır. Bu sayede yabancılar, yüksek vergilere maruz kalmadan araç sahibi olabilir veya araçlarını yabancı birine satabilir. Satış işlemi noter veya konsolosluklar aracılığıyla resmi olarak yürütülür. Özetlenen yasal şartlar, avantajlar ve süreç adımlarını takip ederek, bu satış yöntemini güvenle kullanabilirsiniz.